Kranten

Suriname heeft een lange en rijke historie op het gebied van kranten, tot op de dag van vandaag verschijnen er zes kranten op papier die het Suriname Nieuws brengen (meestal in combinatie met een website): De West, De Ware Tijd, Dagblad Suriname, Times of Suriname, Chung Fa Dagblad (Chineestalig) en KNTS Dagblad (Chineestalig). Allereerst beschrijven we de huidige kranten, daaronder kun je de geschiedenis van de dagbladpers van Suriname lezen.

Huidige Kranten

De West
Het dagblad De West is de oudste nog actieve krant van Suriname. De krant werd op 1 oktober 1909 opgericht door William Kraan. De soms antikoloniale stukken die in de krant verschenen zorgden voor conflicten met de overheid. Vóór de Tweede Wereldoorlog had het blad een oplage van circa 1400 stuks. In die periode waren de kranten Suriname en De West de grootste in Suriname.

Na de oorlog groeide de oplage naar 4000. De leiding van de krant ging van de op 31 december 1947 overleden Kraan over op David Findlay, die sinds 1946 Statenlid was. Vlak voor de eerste algemene verkiezingen in Suriname van 31 mei 1948 werd Findlay lid van de in 1946 opgerichte Nationale Partij Suriname (NPS). Het dagblad De West werd in die tijd gezien als de spreekbuis van de NPS.

In februari 1980 bestempelde De West de acties van opstandige militairen als muiterij. Toen diezelfde militairen vervolgens op 25 februari een coup pleegden, trokken ze naar het krantenbedrijf en beschoten het met zwaar geschut. Findlay vermeed daarna een duidelijke stellingname tegen het regime-Bouterse.

Findlay bleef de krant leiden tot zijn dood in 1982. Zijn echtgenote, Rachel Findlay-Bellevue, en hun kinderen hebben, bijgestaan door Orlando Hofwijk, met succes het dagblad in stand kunnen houden. Na de Decembermoorden later dat jaar werd de krant door het militaire regime voor 16 maanden gesloten. In 1984 ging Hofwijk met pensioen, maar hij bleef actief betrokken bij het blad tot hij bij een ongeluk in december 1996 om het leven kwam.

Momenteel is George Findlay, zoon van David, hoofdredacteur van de krant. De krant verschijnt ook op het internet.

De Ware Tijd
De Ware Tijd (DWT) werd opgericht in 1957. De Ware Tijd was vroeger een avondblad: het verscheen ’s avonds rond 20.00 uur en droeg toen de datum van de daarop volgende dag. Tegenwoordig is het echter een ochtendblad.

De krant stond tot midden jaren negentig onder hoofdredacteurschap van Leo Morpurgo, die werd opgevolgd door Nita Ramcharan, die op haar beurt weer werd opgevolgd door Desi Truideman. In 2007 volgde Ricardo Carrot Desi Truideman op als nieuwe hoofdredacteur. Momenteel is Armand Snijders hoofdredacteur.

In Nederland verschijnt sinds begin 2005 ook een weekeditie van deze krant, met het Surinaamse nieuws van de afgelopen week, gebaseerd op eerder verschenen berichten in de Surinaamse editie. Daarnaast bracht De Ware Tijd tot medio 2005 een maandblad uit, het opinieblad Paramaribo Post.

De Ware Tijd bevat dagelijks verschillende bijlagen. Zo verschijnt in de zaterdageditie De Ware Tijd Literair, dat sinds 1986 de belangrijkste wekelijkse bron van en over literatuur is voor het land.

Tijdens de dictatoriale periode was er een actief censuurbeleid voor alle Surinaamse media. Na de Decembermoorden was De Ware Tijd de enige krant die nog mocht verschijnen. Deze stond toen actief onder curatele van het militair bewind.

De Ware Tijd verschijnt ook op het internet.

Dagblad Suriname
Dagblad Suriname werd op 6 juni 2002 als alternatief voor de twee al gedurende lange tijd bestaande kranten De Ware Tijd en De West. Oprichter en directeur is Faried Pierkhan, grootaandeelhouder van FaFam Publishing N.V.

Dagblad Suriname maakt deel uit van het mediabedrijf van de familie Pierkhan. Pierkhan geeft ook leiding aan Rapar Broadcasting Network (RBN).

De krant verschijnt ook op het internet.

Times of Suriname
De Times of Suriname brengt het algemene nieuws en verschijnt zes dagen per week, niet op zondag. In de vrijdageditie is er extra aandacht voor cultuur en in de zaterdageditie voor toerisme. Verder bevat elke editie Engelstalig nieuws uit binnen- en buitenland.

In 2003 besloten Nita Ramcharan (voormalig hoofdredacteur) en Edward Troon (fotojournalist) om een krant op te richten. Ook Dilip Sardjoe werd erbij betrokken. Vanaf de oprichting in 2003 tot april 2004 hadden de medeoprichters Nita Ramcharan en Edward Troon de leiding. Zij werden in mei 2004 opgevolgd door Dennis Samson en Wilfred Leeuwin. Vanaf 2006 was de leiding in handen van Dennis Samson en Alirio Polsbroek, maar nadat Dennis Samson medio 2011 opstapte, nam Alirio Polsbroek de leiding.

Op internet verschijnt ook speciale editie: samenvattingen van artikelen. Voor volledige toegang dient een “elektronisch abonnement” te worden afgesloten. Frappant dat dit moet worden betaald in USD en niet in SRD.

Chung Fa Dagblad
Chung Fa Dagblad of Chung Fa Ngit Pao is een van de twee Chineestalige kranten van Suriname. De krant bestaat er om Chinese Surinamers die geen Nederlands kunnen lezen, te informeren over het nieuws van Suriname en zo uit hun sociaal isolement te halen. Chung Fa Dagblad bestaat sinds 1982 en wordt gefinancierd door Chung Fa Foei Kon. Het perskantoor is gevestigd in het verenigingshuis van Chung Fa Foei Kon aan de Keizerstraat 42 in Paramaribo.

De krant geeft nieuws weer over Suriname en China. De site van het dagblad geeft dagelijks nieuws weer.

KNTS Dagblad
Kong Ngie Tong Sang Dagblad is de andere Chineestalige krant. Het blad is door Kong Ngie Tong Sang opgericht in de jaren ’70. Verschijningsfrequentie is eenmaal per drie weken op zaterdag. Het kantoor van de krant is gelegen aan de Dr. Sophie Redmondstraat in Paramaribo. De krant krijgt subsidie van de Chinese ambassade in Suriname. De krant heeft ook een website waarop het nieuws wordt gepubliceerd.

Parbode
De Parbode is eigenlijk geen krant, maar is vermeldenswaardig omdat dit het enige magazine is in Suriname dat in papiervorm verschijnt.

Parbode is een opiniemaandblad, opgericht in 2006 door Jaap Hoogendam. Het bevat reportages, interviews, artikelen en columns waarin verschillende meningen en standpunten geuit worden, en ook gevoelige onderwerpen bespreekbaar zijn. De oplage van Parbode ligt rond de 5.000 exemplaren, en het blad wordt verkocht in Suriname, Nederland en de Nederlandse Antillen.

Het redactiekantoor is gevestigd in het centrum van Paramaribo. De hoofdredacteur is Julian Neijhorst, en er zijn ongeveer zes vaste medewerkers. Daarnaast werkt de redactie veel met freelancers.

De redactie werkt onafhankelijk van politiek, godsdienst, adverteerders en de uitgever, zoals vastgelegd in het redactiestatuut. Parbode wordt uitgegeven door de Caribbean Media Group. Op hun website kunnen intro’s worden gelezen van de artikelen in de eerst komende editie.

Geschiedenis van de Surinaamse dagbladpers

Door de eeuwen heen is er altijd een ruim aanbod aan Nederlandstalige kranten in Suriname geweest. Met name in de periode 1746-1810 was er een grote verscheidenheid aan kranten. De pers concentreerde en concentreert zich nog steeds hoofdzakelijk in Paramaribo.

Periode 1774-1816
In deze periode ontwikkelde de Surinaamse pers gaandeweg een eigen stemgeluid. De inhoud van de kranten werd wel gecontroleerd door de koloniale overheid, maar toch poogden de kranten hun eigen stijl te ontwikkelen. De grenzen van de voorgeschreven kaders werden opgezocht, met name in opiniërende stukken.

De eerste Nederlandstalige krant in Suriname was De Weeklyksche Woensdaagsche Surinaamsche Courant, deze werd voor het eerst gedrukt in 1774. Vanaf 1785 verschenen er meerdere andere kranten ten tonele.

Periode 1816-1850
Vanaf 1816 werd de Surinaamse pers gekenmerkt door sterke controle en censuur door de koloniale overheid. Dit uitte zich onder andere in een grote hoeveelheid overheidsadvertenties in de dagbladen. Er verscheen weinig nieuws over Suriname zelf: er werd niet bericht over de grote branden in Paramaribo (in 1821 en 1832), en over de afschaffing van de Slavernij verschenen er slechts enkele kleine bijdragen. Het is duidelijk dat de koloniale overheid het vizier van de dagbladen vooral op Nederland deed richten.

Periode 1850-1937
Deze periode stond vooral in het teken van het verschijnen van steeds meer kranten, met name kranten van gekleurde Surinamers. Dit hield verband met de afschaffing van de slavernij, op 1 juli 1863. Exact op deze datum verscheen een nieuwe krant, De West-Indiër (1863-1898).
Een andere belangrijke ontwikkeling was het vaststellen van het regeringsreglement van 1865, waarin de vrijheid van drukpers werd vastgelegd. Dit was een belangrijke aanleiding voor het ontstaan van oppositiebladen. Binnen nieuwe kranten als Koloniaal Nieuwsblad: Suriname (1871-1971) en De West (1909-heden) speelde een groot deel van de politieke strijd zich af. De overheid maande deze kranten vaak aan hun toon te matigen.

Periode 1937-1960
Tijdens de oorlog was sprake van een scherpe censuur binnen de Surinaamse pers. Na de oorlog ontstonden nieuwe politieke partijen die hun spreekbuis vaak in de kranten vonden. Diverse politici, zoals Percy Wijngaarde en David Findlay van de NPS, waren tevens eigenaar van kranten: Wijngaarde van Suriname en Findlay van De West.

Tijdens de jaren vijftig was er nog steeds sprake van veel menging tussen de dagbladpers en de politiek: veel politieke conflicten werden via de kranten uitgevochten. Met dit in het achterhoofd richtten de makers van De Ware Tijd in 1957 hun nieuwe krant op, die een tegenwicht moest bieden aan de gepolariseerde situatie in de Surinaamse dagbladpers.

Jaren zestig
In de jaren zestig was er sprake van een explosieve groei van de journalistiek. Drie dagbladen beheersten de markt, namelijk Suriname (1872), de West (1909) en De Ware Tijd. De drie hoofdredacteuren van deze kranten waren allen geheel of gedeeltelijk eigenaar van het krantenbedrijf, inclusief de drukkerij.
De kranten zelf verschenen niet in heel grote oplages; in totaal is de oplage van de drie kranten ongeveer 18.000.

Jaren zeventig
Ook in de jaren zeventig werd de Surinaamse pers gedomineerd door drie grote dagbladen, al was er een verandering met de jaren zestig: de krant Suriname hield op te bestaan, en er kwam in 1969 een nieuwe krant bij: de Vrije Stem (van journalist Wilfred Lionarons). Veel bladen hadden in de jaren zeventig een linkse toon.

Jaren tachtig
Tijdens de militaire dictatuur van Desi Bouterse (1980-1988) mocht alleen De Ware Tijd verschijnen. Alle andere kranten werden een tijdlang verboden.

Jaren negentig
Vanaf 1998 was er steeds minder sprake van intimidatie van journalisten en verslaggevers. Toch ontbraken er nog vaak objectieve analyses van maatschappelijke kwesties in veel kranten, en als ze er waren, werden ze meestal door freelancers geschreven. Hiermee dekten kranten zich eigenlijk in: zij konden minder snel aansprakelijk worden gesteld voor hun kritiek op politieke en maatschappelijke kwesties. Er heerste bij de dagbladen een angst voor ingrepen die de regering kon plegen, zoals bijvoorbeeld het uitsluiten van persconferenties.

21ste eeuw
Op dit moment zijn er vier Nederlandstalige en chineestalige kranten in Suriname, zoals hierboven al beschreven.

Digitalisering
Veel historische kranten zijn gedigitaliseerd en doorzoekbaar op de site Delpher

Andere interessante links

Startpagina: Historische kranten