Bevolking

De bevolking van Suriname bestaat uit ongeveer 500.000 personen. Tevens wonen nog een groot aantal mensen van Surinaamse origine in Nederland (+/- 340.000), de Verenigde Staten, Aruba, Curaçao, Sint-Maarten en Brazilië. Na de onafhankelijkheid van 1975 is het aantal Surinamers in Nederland behoorlijk gegroeid. De laatste tien jaar is er een trend gaande van remigratie van Surinamers uit Nederland terug naar Suriname. In dit artikel proberen we een goed overzicht te geven van de etnische groepen in Suriname. De benamingen van de groepen liggen soms gevoelig, we hebben geprobeerd de algemeen geaccepteerde termen te bezigen. We hanteren een volgorde op basis van het percentage van de bevolking, te beginnen met de grootste groep. Hierbij gaan we uit van de census 2012 uitgevoerd door het Algemeen Bureau voor de Statistiek. Hierbij heeft de bevolking zelf aangegeven tot welke etnische groep ze zichzelf rekenen.

Hindostanen
In 1870 sloot Nederland met Engeland een contract om in Brits-Indië arbeiders te werven voor Suriname. Door de afschaffing van de slavernij was er een tekort aan arbeidskrachten ontstaan en wilde men dit oplossen door nieuwe arbeiders te werven in Brits-Indië. In 1873 arriveerde het eerste schip met arbeiders. De contracten waren voor vijf jaar en gedurende die tijd was de arbeider verplicht te blijven werken op de plantage. Een flink deel van de aangevoerde arbeiders overleed binnen 1,5 jaar: 20%. De immigratie van arbeiders uit Brits-Indië liep tot 1916. Het aantal Hindoestaanse arbeiders dat naar Suriname is gekomen komt uit op 34.000. Ondanks het recht om na 5 jaar weer terug naar Brits-Indië te gaan, bleven veel voormalige contractarbeiders in Suriname. Tegenwoordig zijn Hindostanen in alle lagen van de bevolking terug te vinden en wonen zijn vooral in de kuststrook en in Paramaribo. Veel Hindostanen verdienen hun geld in de handel en de landbouw.

Creolen / Afro-Surinamer
In de 16e eeuw werden door Engelse, Schotse en Portugees-joodse kolonisten slaven in Suriname ingevoerd om op hun plantages te werken. De slaven werden vanuit Afrika gehaald. Nadat in 1667 Nederland Suriname in handen kreeg, werd het aantal slaven sterk uitgebreid. Schattingen omtrent het aantal liggen rond de 500.000. De slaven kregen een slechte behandeling, slechter dan in andere landen in die tijd. Nederland schafte pas in 1862 de slavernij af en daarna werden de ex-slaven nog verplicht 10 jaar door te werken op de plantages. Tijdens de slavernij vluchtten ook slaven het binnenland in (zie kopje Marron). Tegenwoordig vormen de Afro-Surinamers (oftewel Creolen) een groot deel van de bevolking van Paramaribo en omstreken.

Marrons
De Marrons, vroeger ook wel Boslandcreolen genoemd, zijn de afstammelingen van de gevluchte plantageslaven. Ze hebben zich verenigd in stammen: De Aucaners, nDjuka’s, Saramaccaners, Matoeari, Paramaccaners, Boni en de Kwinti. De Marrons leven vooral in dorpen in het binnenland van Suriname, onder andere rondom het Brokopondo-meer. Sinds de jaren 80 zijn ook veel Marrons in Paramaribo gaan wonen.

Javanen
Rond 1890 besloot Suriname ook arbeiders te werven op Java in het toenmalige Nederland-Indië. Tot aan 1939 kwamen ruim 33.000 Javaanse contractarbeiders naar Suriname. Na verloop van het contract zijn 8000 arbeiders weer naar Java vertrokken en bleven de overige vrijwillig dan wel noodgedwongen in Suriname. Veel Javanen werken in de landbouw en de dienstensector.

Gemengd
Rond de 15% van de bevolking beschouwd zichzelf als een mix, oftewel van gemengde etnische afkomst. Sinds de komst van Europeanen is er al sprake van vermenging tussen de verschillende bevolkingsgroepen.

Indianen / Inheemsen
De eerste bewoners van Suriname zijn de Inheemsen, vroeger indianen genoemd. Zij wonen met name in de districten Sipaliwini, Marowijne, Wanica en in toenemende mate Paramaribo. Er kunnen verschillende stammen worden onderscheiden: Trio, Akuriyo, Wayana, Arowakken en de Karaïben. Ze leven van de landbouw en toerisme.

Chinezen
Al rond 1853 vestigden zich Chinezen in Suriname. Er werden enkele duizenden arbeiders gecontracteerd voor de plantages, na het contract verlengden de meeste niet. De kosten ten opzichte van de baten van de Chinese contractarbeid waren daardoor te hoog en men stopte met de immigratie van Chinezen. Veel Chinezen kwamen in de handel terecht en zijn actief in de vele winkels waar de Surinamer zijn dagelijkse boodschappen doet.

Joden
Het is niet exact bekend wanneer de eerste joden Suriname bereikten. In 1632 zouden de eerste joden uit Holland en Italië zijn aangekomen in Suriname. In 1652 kwamen Engelse joden zich vestigen op de savanne bij de Cassiporakreek (de Jodensavanna). De Jodensavanna wordt sinds 1832 niet meer permanent bewoond en is tegenwoordig een toeristische trekpleister geworden.

Brazilianen
De nieuwste bevolkingsgroep vormen de Brazilianen. Ze zijn vooral naar Suriname gekomen om goud te zoeken in het binnenland. Een deel heeft zich ook gevestigd in Paramaribo.

Buru’s
Halverwege de 19e eeuw trokken enkele honderden arme blanke Nederlandse arbeiders en boeren naar Suriname. Ze werden buru’s genoemd (in de oude spelling: boeroes). De buru’s kregen grond toegewezen op de plantage Voorzorg, een voormalige lepra-kolonie waar de buru’s de grond zouden kunnen bewerken. De omstandigheden waren zodanig slecht dat vele buru’s het leven lieten. Uiteindelijk trokken tientallen van de overlevenden terug naar Nederland en bleven zo’n 160 boeren achter. Deze vertrokken grotendeels naar Paramaribo, naar Uitvlugt en Kwatta. Op de langere termijn konden ze succesvol integreren in de Surinaamse samenleving. Naar schattig leven er nu nog 1000 nazaten van de buru’s in Suriname en 3000 elders.

Blanken
Al sinds het ontstaan van de plantages in Suriname, zijn blanken uit West-Europa in Suriname te vinden. Nadat de Nederlanders Suriname overnamen van de Engelsen zijn het vooral blanke Nederlanders die het blanke deel van de Surinaamse bevolking vormen. Na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 trokken veel blanke Nederlanders naar Nederland. Sinds de eeuwwisseling is er een kentering en zijn het vooral stagiaires die het blanke deel van de bevolking (tijdelijk) aanvullen. Tevens remigreren Surinamers terug naar Suriname en nemen zij hun blanke partner uit Nederland mee.

Overige
In Suriname leven nog meer bevolkingsgroepen. Groepen met enige omvang zijn de Libanezen, Amerikanen en Belgen.

Interessante links:
De geschiedenis van Suriname