Sipaliwini

Algemeen
Het grootste district van Suriname is Sipaliwini. De hoofdplaats is Paramaribo, van waaruit het district wordt bestuurd. Sipaliwini is vooral bekend door de prachtige natuur, de goudsector en het ecotoerisme. Er wonen 37065 mensen (census 2012). Aangezien de oppervlakte meer dan 130.000 km² is, kunnen we spreken van een dunbevolkt gebied.

Bestuur en Bevolking
Bestuurlijk gezien werd het district in 1983 gevormd, in eerste instantie als district “Binnenland”. Een speciale commissie adviseerde de overheid om het nieuwe district “Sipaliwini” te noemen. Het district is in De Nationale Assemblée vertegenwoordigd door vier gekozen leden. Politiek is het district verdeeld in zes ressorten: Curuni, Boven Coppename, Boven Saramacca, Boven Suriname, Kabalebo en Tapanahony.
Het district is zogezegd dunbevolkt. 14% van de bewoners beschouwt zichzelf als inheems en 76% marron. De overige 10% is verdeeld over de andere bevolkingsgroepen. Door de goudwinning zijn ook veel Brazilianen aanwezig in het gebied. Gezien het feit dat de meeste geen ingezetene zijn, is het aantal onbekend. Schattingen lopen in de tienduizenden.
Onder de inheemsen in Sipaliwini onderscheiden we vijf stammen: de Akoerio’s, de Arowakken, de Karaiben, de Trio’s en de Wajana’s. Ze wonen aan de volgende rivieren: de Lawa, de Oelemari, de Paloemeu, de Sipaliwini en Tapanahoni. De inheemsen wonen o.a. in de volgende nederzettingen: Corneliskondre aan de Wayambo (Karaiben), Apoera en Washabo aan de Corantijn (Arowakken), Kwamalasemoetoe aan de Sipaliwini en Pelelutepu aan de Boven-Tapanahoni (Trio’s) en Kawemhakan aan de Lawa (Wajana’s).
De marrons en de overige bevolkingsgroepen wonen o.a. in de overige dorpen in het district: Anapaike, Apetina, Asidonhopo, Bakhuis, Benzdorp, Bitagron, Botopasi, Cottica, Djoemoe, Drietabbetje, Jacobkondre, Goddo, Kajana, Kamp 52, Langatabbetje, Nieuw Aurora, Pelelu Tepu, Pokigron, Pontoetoe en Pusugroenoe.

Geografie
Sipaliwini is grotendeels bedekt door regenwoud en heeft een bergachtig landschap. De rivier de Corantijn vormt de grens in het westen, de rivier de Marowijne in het oosten. Dit zijn ook meteen de landsgrenzen: Guyana in het westen en Frans-Guyana in het oosten. In het Noorden grenst Sipaliwini aan de districten Brokopondo, Coronie, Marowijne, Nickerie en Para. In het zuiden grenst Sipaliwini aan de Braziliaanse staten Amapá en Pará. De grens wordt gevormd door de waterscheiding tussen de Surinaamse en Braziliaanse rivieren. In de jaren 30 is middels een expeditie de grens vastgesteld, maar nooit in een verdrag bekrachtigd.
Het district is grotendeels onbewoond, op een aantal woonkernen na. Het gebied staat bekend als ongerept, hoewel de wetenschap de laatste tijd steeds meer bewijzen vindt dat grote delen van het Amazonegebied eeuwen geleden voor de kolonisatie wel degelijk dichter bevolkt waren door inheemse volken.

Indrukwekkend in het gebied zijn de bergketens zoals het Bakhuisgebergte, het Wilhelminagebergte, het Van Asch van Wijckgebergte, het Eilerts de Haangebergte, het Kaysergebergte, het Oranjegebergte, het Lelygebergte, op de grens met Brazilië het Grensgebergte en het Toemoek-Hoemakgebergte. Het hoogste punt van Suriname is de Julianatop met 1280 meter, gelegen in het Wilhelminagebergte.
De meeste Surinaamse rivieren ontspringen in Sipaliwini: de Coeroenie, de Coppename, de Corantijn, de Gonini, de Kabalebo, de Lucie, de Marowijne, de Nickerie, de Oelemari, de Paloemeu, de Suriname, de Saramacca en de Tapanahoni. De rivieren stromen van het zuiden naar het noorden en monden uit in de Atlantische oceaan. Door de vele heuvels en bergen zijn er veel watervallen en stroomversnellingen in de rivieren. Een zegen voor wie van mooie natuur en avontuur houdt, een last voor degenen die zich alleen via de rivier kunnen verplaatsen. De volgende watervallen zijn te vinden in Sipaliwini: de Armina, Manbari, Pedrosoengoe en Poeloegoedoe in de Marowijne; de Linsidede en Maripasoela in de Lawa; Granholosoela en Gransoela in de Tapanahoni; de Wonotobo, de Tijger en de Anora in de Corantijn; de Tapawatra en de Awaradam in de Suriname en de Gran Rio en de Blanchemarie in de Nickerie. Om het gebied toch toegankelijk te houden zijn er de laatste decennia via Operation Grasshopper verschillende vliegveldjes aangelegd in het district.
In het midden van het district ligt het Centraal Suriname Natuurreservaat opgericht in 1988.

Geschiedenis
Het is niet duidelijk wanneer er mensen zijn gaan wonen in het district, archeologen vermoeden dat er al jager-verzamelaars in het Paleolithicum in Sipaliwini woonden. Op de Sipaliwini-savanna zijn de oudste archeologische vondsten van bewoning gedaan. Ten tijde van de kolonisatie werd het gebied grotendeels ongemoeid gelaten door de kolonisators en werd het alleen bewoond door de inheemsen (indianen). Tevens zijn langs de rivieren de Corantijn en de Marowijne rotstekeningen gevonden, vermoedelijk gemaakt door vroege inheemse bewoners die vanuit het tegenwoordige Brazilië Suriname binnenkwamen. Later in de koloniale tijd kregen de inheemsen nieuwe buren: de marrons. Weggelopen slaven die in het diepe binnenland hun eigen woongemeenschappen vormden.

Ten tijde van de koloniale tijd zijn twee grensconflicten ontstaan met twee buurlanden: Guyana en Frans-Guyana. Het tigri-gebied in het zuidwesten is betwist grondgebied. Zowel Guyana als Suriname claimen dit stuk land. Het gebied tussen de rivieren de Litani en de Marowijne in het zuidoosten, is onderwerp van discussie tussen Suriname en Frans-Guyana. Als gevolg van deze conflicten zijn er verschillende kaarten van Suriname. Op Suriname View tonen we de landsgrenzen zoals die door de staat Suriname worden gehanteerd.

Economie
Sipaliwini heeft als belangrijkste bronnen van inkomen de landbouw, mijnbouw, de jacht, visserij en de houtkap. Het ecotoerisme is een relatieve nieuwe inkomensbron en is groeiende. De mijnbouw richt zich vooral op de goudwinning. Vindplaatsen van goud zijn met name langs de Marowijnerivier en in de Lawa-delta. Tevens is er goud te vinden aan de Boven-Saramacca en de Boven-Suriname. De laatste jaren is er een migratie-stroom vanuit Brazilië op gang gekomen, deze Brazilianen houden zich vooral bezig met de kleinschalige goudzoekerij.
Naast goud zijn er ook grote hoeveelheden bauxiet gevonden in het Bakhuisgebergte. In de jaren zeventig zijn plannen gemaakt voor het winnen van de bauxiet. Dit was onderdeel van het WestSuriname-plan. Uiteindelijk is dit plan maar deels uitgevoerd en voortijdig stilgelegd. Toch is er nog interesse in de voorraad bauxiet tot op de dag van vandaag.

Handige links
Overheid: Sipaliwini
Sipaliwini Savanna